ИТГЭЛТ БАЯН ЛАЙ ЭДЭЛСЭН ҮЛГЭР

/шог өгүүллэг/

Эрт урьд бус энэ манай цагт Итгэлт баян хэмээгч нүдэндээ цогтой, нүүрэндээ галтай хүү аж төрдөг байжээ. Тамирын голын ногоон хөндийд жалга довынхоо зон олныг цуглуулж, хорин суурь хонио хяргуулсан шиг жаргаж суув гэнэ.
-Одоо ямаа боож идээд, орой цүү хаяна хэмээн гэгээ татуулан хэлж байтал нь гай газар дороос гахай модон дотроос, мэргэжлийн хяналт гэнэтхэн ирэв.
-Иргэн Итгэлт та ажлын байрны дүгнэлт гаргуулсан уу? гэж байцаагч Балдан төрийн төмөр нүүрээ атируулан асуулаа. Итгэлт ээрч түгдрэв, ир мохож гөлийв.
-Нэг хонинд ноогдох нэгж талбайн хэмжээ нилээдгүй дутжээ! гээд байцаагч толгой сэгсэрлээ. Луу гүний баян Итгэлт, лүүнд булхсан гөлчгий мэт бүлтгэнэж, Балдан байцаагчийн өлмийг долоолоо. Долоогоод долоогоод нэмэр болсонгүй, хан ноёнд айлтгаж, хар гэрт хориулна гэж хангинаад, халуун хошуутай зуун бодоор торгов.
-Үтэр түргэн ажлаа хаа, үнэмлэх бичгээ бүрдүүл! гэж байцаагч ууртай тушаалаа.
Хөөрхий Итгэлт санаа алдав.
-Ямаагаа боож идээд, явцгаах уу даа, таминь! гэх сулхан дуу унагалаа. Боодгоо хам хум шалзлаад, болгоож идэхийг завдтал нь хорио цээрийн Хорол байцаагч ирэв.
-Нийтэд хоолоор үйлчлэхэд нийцүүлсэн бичиг чинь хаа байна? хэмээн Хорол хорсолтой асуулаа. Итгэлтийн нүдний цог голойж, нүүрний гал бөхөв.
-Хүнсний малыг үйлдвэрт бус ил задгай төхөөрнө гэнэ ээ? Маханд байх нянгийн тун магад хориор хэтэрчээ! гэж байцаагч часхийн чарлалаа. Үйлийн үртэй Итгэлт үржлийн наян богоор торгуулсны дараа сая Хорол байцаагчийн нурууг харав.
Боодгоо хураалгаж, богоо дундруулсан Итгэлт гэртээ урамгүй ирэв. Ширмэл олбогтоо атиран, ширмэн тогоогоо өнгөлзөв. Пор пор буцлах махыг хүлээн, гүд гүд шүлсээ залгив. Ийн суух зуур “Эрдэнийг дагуулан мордож, бичиг цаасыг нь бүтээе” гэж тэр бодлоо. Хотны ноход боргож, хойд зүгээс дөрөө ханхийв. Лагс алхаатай, лугс дуутай нэгэн хоолой засаад орж ирэх нь барилгын хяналтын байцаагч Цахиур Төмөр ажгуу. Баруун талд байх бар хээтэй олбогт тухлахыг урьсан боловч байцаагч сонссонгүй шууд ханцуй шамлаад хана унь тоолж, баганын голчийг хэмжив. Төмөр байцаагч хилэнтэй харцаар цоргиод,
-Баталсан зурагт тав байтал таны гэр яахаараа найман ханатай байдаг билээ? гэлээ. Итгэлтийн гэрийг буулгав. Луу гүний цуутай баян аргагүйн эрхэнд адуу эрэхээр одсон Эрдэнийнд хоног төөрүүлэв.
Маргааш өглөөний мандах улаан нарнаар Итгэлт Эрдэнийг дагуулан зүүн зүгт хөдөллөө. Аймаг руу ордог арслан сийлбэртэй аранзал хаалган дээр Бадарч тахар хөндөлдөв.
-Иргэн Итгэлт та яахаараа тогтоосон хурдыг хэтрүүлдэг билээ! Таны морь жолоодох эрхийг хассугай! гэж баргил дуугаар бархираад, бах тав нь ханасан байдалтай эмээлт моринд нь эзэн хүн шиг мордоод галигуулж одов. Явган нүцгэн таваргаж, янтай цаасаар хөөцөлдсөөр сарыг бараад ирэхэд нь хорин суурь хонины нь ноос харгана бутаар нэг хөглөрсөн байлаа.
Хамаг ноосоо хаяснаа бодож, харуусаж суусан Итгэлтийнд эмийн эрхийг хамгаалах эрхэмсэг хатад бууцгаав.
-Эрдэнийг эзгүйд Долгорыг яасан..? Долоон сарын өмнө Дулмааг бас яасан..? хэмээн учир шалгаан шаагилдаж, ухаж төнхөж байцаав. Энэ зунжингаа Итгэлт эрүүгийн цагдаа, эрхийн хорооны үүд сахив. Ном сонины хуудсанд заларч, ноцтой мэдээнд цоллууллаа. Шар хэвлэлийн баатар, шар сэмжтэй од болоод, эргэж гэртээ ирэхэд нь эхнэр нь салаад талийсан байлаа.
Хяруу унаж намар дундрав. Мангуудын баян Паалуутай хоршиж, Ангарын хот руу үхэр шар гаргах панз наймаа бодов. Нянгийн шинжилгээ, няхуур үзлэг, гүний гааль, гүрний хяналт, хорио цээр, холын гувчуур, мал эмнэлэг, мах бэлтгэл, хөдөө ахуйн яам, хүнс хөхүйн тамга гэх наян газраар харайлгаж насыг баржээ, хөөрхий. Нааш цааш гүйх хооронд наяын сүүдрийг зооглож, найгал болтлоо өтөлсөн байв. Найман буман цаасыг, нягталж гүйцээх гэвэл нэгэн биеийн нас үл хүрэхийг ухаарч, буцаж гэртээ харив. Сүлд нь буусан Итгэлт сүүтэй цайгаа оочлон сүг оргин суух болжээ.
Үнэн худлыг бүү мэд, үлгэр ингээд дууслаа. Луу гүний цуутай баян өнөө цагт төрсөн бол нээрээ л ингэж зовох байж, нэгэн биеэ үрэх байж. “Хүмүүнлэг ардчилсан” нийгмийг хүртэж ердөө амтлаагүй Итгэлт азтай хүн!