Лайтай амьтан

(шог өгүүллэг)
Том дарга нар манай хэлтсийнхнийг “архичид” гэж нүд үзүүрлэнэ. Дарга цэрэг нь ялгагдахгүй эвтэй найртай болохоороо бид тэдэнд тэгж харагддаг юм л даа. Даваа гаригийн өглөөний хурал эхлэхэд манай дарга:
-Нөхөөд! Өнөөдрөөс эхлэн ажлын цагаар шар тайлахыг таслан зогсооё. Цаана чинь, дүүрэг даяар манайхныг ярьж байна гэх боловч хурлын төгсгөл рүү толгойгоо даран ярвайж байснаа,
-Үхэх нээ, ёо ёо. Алив, Болд оо, хүү минь ухасхий! Ганц юм олоод ир. Жижүүрт мэдэгдчихэв ээ гэнэ.
Ингэж он жилийг өнгөрөөж байтал хамт олны маань дундаас ногоон Гонгор тасарч, цойлдог боллоо. Түүний ааш авир өдөр хоногоор хувирч, бидэн рүүгээ “хар, яр” гээд байх болсон төдийгүй охид бүсгүйчүүдийг үсдэж чарлуулан бөөн хэрэг тарина. Даваа гаригийн хурал дээр дарга ярьж бид сонсдог байсан бол одоо Гонгор хаван гүйсэн царайгаа мэнчийлгэн:
-Муусайн шаарнууд, та нар юу юм? Надаас бусад нь архи уудаггүй юм уу, аан! хэмээн агсарна. Бид юун шараа тайлах манатай. Түүнийг аргадах гэж үйлээ үзнэ. Тэр бидэнтэй уухаа байснаар барахгүй хуулийн хэлтсийн согтуу Лууяа, төрийн санд ажиллаж байгаад хусагдсан улаан хамар Дорж мэтийн хүнд гаруудыг өрөөндөө цуглуулах боллоо.
Хамт олноороо эвтэй найртай байхад анзаарагддаггүй байж дээ. Одоо Гонгорыг орж ирэхэд “хоносон архи”-ны бөөлжис хутгам үнэр, хямд янжуурын нялхийсэн заваан бохь холилдон хонгилоор нэг ханхална. Цоожны нүх арайхийн олж, салгалсаар өрөөгөө онгойлгоход нь шүлс цэр, тамхины үнс болсон шал хальт харагдсанаа хаалга тасхийнэ.
-Энэ лайг яана даа гэснээ дарга толгойгоо сэгсрэн бодол болно. Бид бүгд нэг л мэдэхэд нийтээрээ архинаас жигшчихсэн байлаа! Он солигдоход манай хэлтэс дүүргийн тэргүүний хамт олноор шалгарав. Засаг дарга индэр дээрээс:
-Дутагдалдаа дүгнэлт хийж, архидан согтууралтыг ерэн дөрвөн хувь бууруулсан үлгэр жишээ хэлтэс хэмээн биднийг магтаад, даргад өргөмжлөл гардууллаа.
Орой нь бид даргын өрөөнд өргөмжлөлөө угаахчаа болов. Сэрчим өргөсөн хэдэн дуслыг тооцохгүй бол ширээ дүүргэн өрсөн архи дарс дундарсангүй. Дэмий л дүлий дүмбэ оргин сууцгаав. Өнөөх нялхийсэн заваан үнэр ханхийн ногоон Гонгор орж ирж, согтуу нүдээ эргэлдүүлэн,
-Муусайн шаарнууд, та нар юу юм? Надаас бусад нь архи уудаггүй юм уу, аан! хэмээн агсарлаа. Бид Гонгорыг аргадаж, ганц шил юм тэврүүлэн өрөө рүү нь оруулаад тарцгаав.
Даваа гаригийн хурлыг Гонгор өнөө л хэдэн үгээрээ нээнэ. Түүнийг аргадан, шилний шавхруу өгч гаргаснаар санаа түр амсхийнэ. Дарга Гонгорын тас саваад гарсан хаалга руу хялам хялам хийнгээ:
-Бусдыг нь архинаас жигшүүлэх гэж бурхан ийм хүмүүсийг ертөнц рүү илгээдэг юм аа даа, хөөрхий хэмээн үгээ эхэлснээ хэнгэнэтэл санаа алдана. Хүн төрөлхтөний сайн сайхны төлөө лайгаа эдэлж яваа Гонгорыг бид өрөвдөн шүүрс алдана. Дарга цааш үргэлжлүүлэн:
-За Болд оо, чи залуу хүн, юу алзах вэ. Цаад лайтай амьтныхаа ажлыг өөрийнхтэйгээ давхар амжуулаад байна шүү дээ. Манайх энэ жил нийслэлийн тэргүүний хамт олонд горьдлоготой байгаа шүү гэдэг боллоо.