ДЭНДҮҮ СИЙРҮҮ ТОЛГОЙ

Михайл ЗАДОРНОВ

Манайхны хоёр залуу хөдөөгийн нэгэн замаар хоёр дугуйтаараа салхи исгэрүүлж явж л дээ. Хотын цаахнатай байх уулзвар дээр тэднийг цагдаа зогсоогоод төрийн хүнд байх ёстой төрхөөр ширүүн гэгч асуув.
-Яагаад хамгаалах дуулгагүй явж байдаг билээ? Ер нь хамгаалах дуулга гэдэг чинь, нөхөд минь, ачааны тэрэгний жин дарах цохилтыг даадаг юм. Дуулгагүйгээр хөдөлгөөнд оролцоно гэдэг чинь аюултай! гэхчлэн бүхэл бүтэн цагийн хичээл уншаад, мэдээж хэрэг торгож л дээ.
Торгуульд хэдэн юм алдсандаа нөгөө хоёр жаахан гутраад, цаашаа давхижээ. Төрөлх тосгондоо хүрээд, ажлаа амжуулчихаад буцах болов. Мэдээж нөгөө л замаараа шүү дээ.
-Тэр муу цагдаа дахиад л бид хоёрыг торгоно доо. Тосгоныхоо хаанаас нь дуулга олох вэ? гэж залуус бодол болов. Нэгнийх нь дэндүү сийрүү толгой тэр дороо ажиллав гэнэ.
-Хөөш, миний цүнхэнд усны бөмбөг байгаа. Яг дундуур нь зүсэж хуваагаад, толгойдоо углачихъя. Муу тэнэг цагдаа холоос хараад хамгаалах дуулга л гэж харна шүү дээ гэх нь тэр.
-Тэгье. Миний хөгшний сийрүү толгойг уу? Дэндүү шүү! гэж цаад нөхөр нь дуу алджээ.
Таллаж зүссэн бөмбөгөө толгойдоо углацгаав. Хийсчихэж мэдэх тул туузан наалтаар хүзүүгээрээ бүчлэн нааж тогтоов гэнэ. Манайхан туузан цавуугаар юуг л эс наадаг билээ дээ.
Ингээд давхицгаалаа. Тал бөмбөгөөр хийсэн уран бүтээл нь дуулгатай тийм ч адил харагдахааргүй байсан тул дэндүү сийрүү толгойт хаширлаж,
-Дуулга дээрх эржгэр бижрүүг тэр муу хог харчихаж магадгүй. Цагдаагийн хажуугаар гарахдаа хурдаа огцом нэмээрэй, ойлгов уу? гэжээ.
Цагдаагийн хажуугаар гаран алдаж явтал нэгнийх дуулга нь хийсээд явчих нь тэр. Бүр тэгэхээс тэгэх гэсэн юм шиг нүдний нь өмнө шүү. Цагдаа сонор сэрэмж гэж аюул хүн тул тэр дор нь шидэт дохиураа өргөлөө. Мэдээж өглөөний торгуулиар олсон юмаараа жаахан найрлаад зуу татчихсан учир хэн нэгэнтэй ярихыг маш их хүсэж байсан хэрэг. Энэ удаа яагаад дуулгагүй явж байгааг зүгээр л асуугаад өнгөрсөнгүй, хамгаалах дуулга бол ачааны тэрэгний жинд хүрэх цохилтыг даадаг тухай өнөөх хичээлээ дахин уншив! Уншаад ч зогссонгүй амьд үзүүлэн дээр харуулахаар шийдэж,
-За, чиний найз дуулга өмсчээ, их сайн байна. Дуулгатай болохоор ямар ч цохилтыг даана гэсэн үг. Харж бай!
Ингээд л шидэт дохиураа далайж далайж, байдаг хүчээрээ хөөрхий залуугийн бөмбөгтэй толгой дээр байлгаад авах нь тэр! Дуулгатай тун адилхан харагдаж л дээ.
Үр дүнд нь дэндүү сийрүү толгойт маань сэхээний тасагт жаахан хэвтээд, тархи хөдөлсөн гэсэн оноштой, насаараа ярьж хүн инээлгэх сайхан паянтай болоод гарч ирсэн байгаа юм даа.

Хөрвүүлсэн А.АМАРСАЙХАН

"Хэцүү анги" киноны зураг авалт эхэллээ

Миний бие телевизийн уран сайхны 60 ангит киноны зохиол дээр ажиллаад, ойрд тун завгүй, бараг л 24 цагаар сууж буй болой. Шог өгүүллэгээ бичиж амжихгүй байгаадаа хүлцэл өчиж байна аа. Бүх насны үзэгчдэд зориулсан энэ кино маань МҮОНТВ-ийн эфирт цацагдах юм.

Энэ линкээс киноны тухай уншина уу?
http://www.mnb.mn/nread.aspx?gr=1117&id=570

МОНЦАМЭ агентлаг энэ тухай ингэж мэдээлжээ. 230 гаруй хүүхэд энэ кинонд тоглож байгаа болохоор хүмүүс хүүхдийн кино гэж шууд автоматаар ойлгоод байгаа. Кино маань бүх насны үзэгчдэд зориулагдсан юм. Ангийн багш, багштай зөрчилтэй хоёр "элит" хүү гол дүр болж байгаа. Энэ ангийн эргэн тойронд болж байгаа үйл явдал, сурагч, багш, захирал, эцэг эхчүүдийн хооронд өрнөж буй зөрчил тэмцэл, бас хайр дурлал бүх зүйлийн тухай өгүүлнэ.

Замын цагдаагийн хэлсэн анхааруулга

Замын цагдаагийн газраас хэвлэлийн бага хурал хийлгэж байтал моод стилийн чиглэлийн нэгэн сэтгүүлийн сурвалжлагч:
-Замын хөдөлгөөнд оролцох талаас нь авч үзвэл байгалиасаа заяамал шар үстэй бүсгүйчүүд аюултай юу, эсвэл будмал шар үстэй хүүхнүүд аюултай юу? гэж асуув. Тэгтэл Замын цагдаагийн дарга:
-Заяамал шар үстэй нь яах вэ, замаа хараад сажлаад байдаг юм. Будмал шар үстэнгүүд л аюултай даа. Тэд замаа харахын оронд үсний минь доороос хар үс цухуйж уу, үгүй юу гээд толиноос нүдээ салгадаггүй улс гэжээ.

АЛДААНААС СУРАЛЦДАГ ЮМ

М.ЗАДОРНОВ

(хөгтэй тохиолдлуудаас)
Орос нутгийн гүнд, байдаг л нэг хотод энэ явдал болсон юм л даа. Нэгэн залуу санаандгүй явж байгаад бүсгүйтэй танилцжээ. Манайхан танилцахаараа яадаг билээ дээ, шар айрганд зэгсэн халцгаав. Халах ч гэж дээ, бүр улайдаад, сэтгэл гээч ч хөөрөөд явчихаж. Залуу манайд очъё гэж санал тавихад нь бүсгүй ч зөвшөөрөв. Гэхдээ хөөрхий залуу, бүсгүйг зөвшөөрсний дараа царай нь улайж, ерөнхийдөө түүнд байр байхгүй болохоо хэллээ. Гэлээ ч гэсэн залуу гарааштай байсан юм.
Маягтай, хамар амаа дарсан хямсгар амьтан бус, жинхэнэ орос цусны, юунаас ч айдаггүй бүсгүй таарсан байж. Галзуу барын аманд гараа хийхээс ч сийхгүй, шийдэмгий, хэрэгтэй бол гарааш руу явахаас ч буцахгүй амьтан юмсанж.
Гараашдаа ч ирэв. Нэг л эвгүй оргилоо. Гараашийг тохь тухтай ордон шиг санагдтал хангалттай их шар айраг ууж чадаагүйгээ залуу ойлголоо.
-Шил цагаан архинд гүйгээд ирэх үү гэхэд нь,
-Бушуухан л гүйчихээд ирнэ гэх юм бол би зөвшөөрье гэж бүсгүй анхааруулжээ.
Залуу нь хэрийн хүнд итгэдэггүй амьтан байж таарч. “Ер нь зугтаачихвал яана?” гэж бодогдов. Юмыг яаж мэдэхэв бүсгүйгээ гараашдаа түгжчихээд явахаар шийдэж гэнэ. “Бушуухан л гүйгээрэй” гэж бүсгүйн анхааруулснаар мань эр гудамж хөндлөн гарахдаа яарсан гэдэг яав аа. Замаар хурдалж явсан машин түүнийг хамраараа хамаад хаячих нь тэр! Бурхны авралаар амьд үлдэв! Гэлээ ч хүнд гэмтэж, түүнийг түргэний тэрэг авч одлоо. Сэхээнд гурав хоног хэвтээд, ухаан ормогцоо гараашдаа бүсгүй байгааг санав гэнэ. Ийм аймшигтай юм санаанд нь орсон юм чинь арга байж уу, сэтгэл нь огцом хямарч, дахин ухаан алдаад, бас хоёр хоног болов. Тав хоногийн дараа хөөрхий амьтны сүнс нь биедээ арайхийж эргэн ирэв. Сүнстэй нь хамт ичих нүүр нь ч ажилд орж, шаналгав гэнэ. Гэвч түүнийг эмнэлгээс яагаад ч гаргасангүй. Найз руугаа утас цохижээ.
-Аминд орж үз! Миний гараашид нэг эмгэн байж байгаа. Аль хэдийнэ долоо хоночихоод байна. Чамайг үнэхээр гуйж байна шүү, манайд очиж, түлхүүр аваад, тэрнийг гаргаад өгөөч!
Найз нь хэрэггүй л аврагч болохыг зөвшөөрч, хөөрхий! Бүсгүй жинхэнэ орос маягийн махтай мариатай, булчин шөрмөс зангирсан эрчтэй хүчтэй эмэгтэй байж л дээ. Харин тэр гараашид нь юу байж таарсан гээч, хүрз! Тэр гартаа хүрз бариад, гурав дахь хоног дээрээ, оросын урлагийн алдарт бүтээл “Сэлүүр барьсан бүсгүй”-н зогсолтоор зогсон хүлээж байлаа. Хэн нэг нь гараашийг онгойлгох л дутаад байсан хэрэг. Бүсгүйд бол хэн онгойлгох нь сонин биш, зөвхөн ганц зүйл л шаардлагатай байв. Долоогийн долоо хоногийн туршид хуримтлагдсан муугийн муу энергийг ямар нэгэн юманд гаргаж л таарна шүү дээ. Ерөнхийдөө найз нь бас л тэр дороо сэхээн амьдруулах тасагт очив. Ингээд хоёр найз зэрэгцээ орон дээр хэвтлээ. Хэвтэх ч гэж дээ, тэр хоёрт өвдөж, ёолж хэвтэх зав байсангүй, тохиолдсон адал явдлаа ярьж элгээ хөштөл инээж, өндөлзөж байсан хэрэг.
Гэвч эхэлж сэхээнд орсон, энэ бүх адал явдлыг өдөөсөн найз нь удаан инээх хувьгүй байж. Тэр эмнэлгээс гарч, гарааш руугаа очиж үзэх хүртлээ л инээсэн байгаа юм. Гараашид нь хүрз төдийгүй бас баруунд үйлдвэрлэсэн сайхан цахилгаан өрөм байсан юмсанж. Энэ бүх өдрүүдэд бүсгүй хийх юмгүйдээ ч тэр үү, дэлбэртлээ уурласандаа ч тэр үү залуугийн машины хамар, хаалга, бөгс... хаа сайгүй нүхэлж зугаагаа гаргасан байлаа. Тоо томшгүй олон нүхнээс үзэхэд тэр бүсгүйд ингэж өрөмдөх нь дэндүү таашаал төрүүлсэн нь илт. Ямар ч л гэсэн тэр цагийг нөгцөөж чаджээ. Машин нь томоос том шүүрэн шанага болж хувирсан байлаа!
Үүнийг надад адал явдлын баатар өөрөө ярьсан учраас би түүнээс:
-Тэгээд юу гэж, эцэст нь чи энэ түүхээсээ ямар нэгэн ёс суртахууны дүгнэлт хийв үү? гэж асуулаа. Тэр юу гэсэн гээч?
-Дахиж хэзээ ч гараашдаа цахилгаан өрөм байлгаж байхгүй! гэж шууд хариулж байгаа юм даа.

Хөрвүүлсэн А.АМАРСАЙХАН