ЦАГДААГИЙН ГЭРГИЙ МИНИЙ ЭЦСИЙН ӨЧИЛ

(фельетон)
Энхрий хайрт ноён Батзандан, Магнай, энхрий хайрт хатагтай Баасан болон бусад хөдөлгөөнүүдийн тэргүүн та бүхнээс нэгэн зүйлийг хичээнгүйлэн гуйя! Та бүгд Төрийн саарал ордноос маш хол, Гурвалжингийн гүүрний тэнд байдаг Тэхийн зогсоол дээр ч юм уу, эсвэл Хүй долоон худагт гэрээ барьж, дараачийн жагсаалаа хийгээч. Тэгэхгүй бол манай гэр бүлийн санхүү маш хүндрээд байна.
Эсвэл энхрий хайрт Ерөнхийлөгч Энхбаяр, Ерөнхий сайд Энхболд минь та хоёр наадуулынхаа үгийг сонсож түргэн огцроод өгөөч. Сөгдөн мөргөж гуйя!
Миний нөхөр мөрөөрөө мөрдсөө дэрвийлгээд ажлаа хийгээд гурван хүүхдээ тэжээгээд яваад байж болдог л байсан. Хөдөлгөөнүүд жагсах сураг гарснаас хойш “Хас” банкны төв байрны өмнө онцгой бэлэн байдал нэрийн дор машин дотор өдөржин хий дэмий худлаа ярьж суух юм уу, ордны арын цэцэрлэгт чулуу няслахаас өөр ажилгүй гиюүрэх болсноор бид хоосон хонох дээрээ тулж, амьдрал сүйрэх нээ.
Нөхөр минь хороололд эргүүл хийж сайн орлого олдог байсан. Дэлгүүрийн үүдэнд оймс зардаг бүдүүн Урнаа л гэхэд нөхөрт минь өдөр бүр мянган төгрөг өгдөг байлаа. Шаг зардаг галзуу Дулам эгч бол бүр бурзайлгана. Үдэш бүр нэг шил үйлдвэрийн архи өгдөг байсан гээд л бодчих. Гурван мянган төгрөг шүү дээ! Энэ мэтчилэн тоочоод байвал зуугаад хүн бий. Самар зардаг хамгийн ядуу Должин эмээ гэхэд л өдөрт таван зуун төгрөг нэг аяга самар баталгаатай өргөн барьдаг байсан юм шүү.
Сүхийн талбайн ойролцоох танихгүй хүмүүсээс, тэгээд бас өөр цагдаад оноож өгсөн талбайгаас яаж мөнгө саах вэ? Ядахдаа арвуул хориулаа хамт хөлхөлдөж байгаа болохоор бие биендээ шавар хаагаад, тэр хавийн гудамж талбайг хариуцсан цагдаа хүртэл өөрөө орлогогүй болсон гэнэ лээ. Хөдөлгөөний жагсаалд оролцож байгаа хий өвчтэй галзуу солиотой юмнууд чинь хүнд сохор улаан зоос ч хялайлгаж сураагүй сэнтэг юмнууд байгаа тухай нөхөр минь гомдоллож байна билээ. Эртүүд гэрийн унины хугархайтай ирсэн. Энэ нь тэднээс олдсон цорын ганц орлого байсан гээд л бодчих. Арай дэндүү.
Жагсаал цуглаан эхлэхээс өмнө мөн ч сайхан байж дээ. Нөхрийг минь эргүүлд гарах үдэш дор хаяж таван согтуу тааралддаг байсан гээд тооц доо. “Согтуу сэжиг бүхий этгээдийг заавал нэгжиж шалга” гэсэн даалгавартай юм чинь. Нэг согтуугаас наад зах нь нэг гар утас гарч ирнэ. Ноднин намар нэгэн согтуу бүр хэдэн сая төгрөг хармаалж явсан гээч. Ёстой нэг бурзайж билээ! Тэгэхэд хөдөлгөөнд оролцож байгаа согтуучууд халаасандаа ядахдаа зуун төгрөг ч үгүй арчаагүй амьтад байна гэсэн. Тэднийг нэгжиж гараа бузарлаад яах вэ дээ, ёстой дараа л байна.
Сүхийн талбай хавийн цайны газар, баар кафены эзэд “өөр хороог хариуцдаг” шалтгааны улмаас миний нөхрийг тоохгүй үнэгүй хооллохгүй байна. Өдөр бүр өөрийнхөө мөнгөөр хооллоод байхаар чинь яаж мөнгө тэсэх вэ дээ? Эртүүд яасан гээч нэг муу жаал дээр очоод гутлаа тослуулсан чинь мөнгө нэхсэн гэж байгаа. Хажууд нь явсан олон цагдаа нар шавар хаагаад, хараад байсан болохоор миний нөхөр аргагүйдсэн гэсэн. Хайран мянган төгрөг!
Жагсаал цуглааны түгшүүр авснаасаа эхлэн нөхөр минь байн байн нүдээ хөхөртөл цохиулж, толгой дээрээ булдруу гартал дэлсүүлж байгаа. Бие хаа толгой түрий нь нилдээ шарх сорви болсон. Толгойны булдруу ч яахав. Хувцас хунарыг нь яана аа! Юу ч үгүй ураад хүүчээд хаячихсан. Зарим хувцсыг нь долоон жилд нэгхэн удаа хангалтаар тавьж өгдөг юм шүү дээ. Олон хоног тослохгүй явснаас гутал нь хаврын салхинд хатаад Амбийгийн нүүр шиг барзгар болчихсон.
Нэг ичмээр зүйлийг нуулгүй хэлэхэд хөдөлгөөний суулт жагсаал үргэлжлэх хугацаанд нөхөртэйгөө нэг ч удаа дэр нэгтгэсэнгүй. Хааяа л нэг барааг нь амьдаар нь харж хам хум ганц үнсүүлж амжих юм. Заримдаа бүтэн долоо хоногоор алга болоход нь Ийглийн мэдээгээр амьд сэрүүн гэдгийг нь харж элгээ дэвтээдэг. Гутал барзайсан шиг би ч мөн хатаж гандаж гүйцээд эр хүний оргилж булгилсан халуун зүйлийг үгүйлэн санаж гормоны дутагдалд ороод хэцүү байна. Эр нөхрөө хүлээн хагсах гэдэг адгийн тамлалт байдаг ажгуу.
Ард иргэдээ гэмт хэргээс хамгаална гэдэг нэр хүндтэй орлоготой сайхан ажил байжээ. Харин Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд хоёр эрхмийг ард иргэдээс хамгаална гэдэг цалингийн тавхан цааснаас өөр орлогогүй тамтай ажил юм. Одоо манайх Нарлаг хотхоноосоо нүүж Шар хаданд хашаа байшинд очиж байна. Жагсаалын түгшүүр удаан үргэлжилбэл нүх хонгил руу ч орсон байхыг үгүйсгэх аргагүй боллоо. Хүүхдүүд маань хэцүү байна. Нэгдүгээр сургуулийг хотын захын жирийн сургуулиар солино гэдэг сэтгэлийн дааж давшгүй дарамт гэдэг нь ойлгомжтой.
Дахин гуйя. Жагсаал суултыг дахин хэзээ ч бүү хийгээч! Эсвэл энхрий хайрт хоёр эрхэм минь түргэн огцорч өгөөч! Энэ гуйлтыг эс биелүүлэх аваас эцсийн шийдвэртэй арга хэмжээг авч, тэмцлийн өөр хэлбэрийг сонгох болно. Миний ард мянга мянган цагдаагийн гэргий байлдааны өндөржүүлсэн бэлэн байдалд хүлээж байгаа гэдгийг дуулгая.