Хэвлэлийн эрх чөлөө

(шог өгүүллэг)
“Шуурхай” эхлэхэд ерөнхий редактор толгой сэгсрэн гасалж байснаа,
-Монголд хэвлэлийн эрх чөлөө тогтоод арван таван жил болж байна, гөлөг минь! гэж над руу хашгирлаа. Түүний араас редакцийнхан ухас ухасхийн босож миний нэвтрүүлгийг шүүрэн шанага болтол шүүмжиллээ. Эргэн тойронд буй шаар шавхрууг нохой мэт шиншилж олоод, түүнийг уудлан илчилж, жадны үзүүр шиг хурц нэвтрүүлэг хийхийг нийгэм шаардаж байгааг тэд надад ухааруулав. Хурлын төгсгөлд “ерөнхий” миний нүүр лүү чичилж байгаад:
-Чи энэ сурвалжлагч Балдууг хар! Яг чам шиг байхдаа төв хороог огцруулж явсан хүн. Ядахдаа түүний өлмийд хүрэх нэвтрүүлэг хийгээд орхи, гөлөг минь! гэж байна.
Долоо хоноод миний “Хөлдүү хорооллын хөх дууль” хэмээх асуудал хөндсөн нэвтрүүлэг цацагдлаа. Өглөө нь би ажилдаа ирэхдээ хөлөө газар хүргэсэнгүй. Сэтгэл өөдрөг гэдэг жигтэйхэн, нисчих гээд л. Бушуухан “шуурхай” нь эхлээсэй, намайг нэгэн дуугаар магтана даа гэхээс цаг явж өгдөггүй. Гэвч хурал эхлэхэд ерөнхий редактор:
-Чамд толгой гэж юм байна уу, гөлөг өө? гэж хашгирлаа. Нэвтрүүлэгтээ “огцорвол таарна” гээд аваад хаячихсан хотын даргаас бид цалингаа авдаг юм санж! “Хүү минь, шижигнүүлээд өгнө шүү дээ! Чамд чадал байна” хэмээн эртүүдийн хурлын дараа түүний хэлж байсан нь нүдэнд харагдаад, уйлмаар. Редакцийнхан тэр аяараа над руу заналтай гэгч нь харна. Балдуу ах намайг өмгөөлөх бололтой босч ирэхэд, би уярч, хамар шархирлаа. Тэгтэл,
-Манай хотын дарга уул нь “мужик” юм шүү дээ. Түүнийг арай дэндүү авлаа даа гээд тэр шогширч байна. Редакцийнхан ээлж дараалан босч миний нэвтрүүлгийг энэ удаа бүр юу ч үлдэхгүй болтол авлаа. Маргааш нь “сурвалжлагч нөхөр Хурцбаатар нь ажилдаа тэнцээгүй учир халсугай” гэсэн тушаалд ерөнхий редактор гарын үсэг зурах нь тэр.
Бага наснаасаа мөрөөдсөний эцэст хорин нэгхэн хоног хийж үзсэн сэтгүүлчийн ажил маань намайг галзууруулах дөхөв. Би хэдэн шөнө дараалан хар дарж зүүдэллээ. Балдуу ах миний зүүдэнд улаан дээлтэй чавганц болон орж ирж:
-Хэвлэлийн эрх чөлөө гэж мэдэх үү? гэж чанга чанга орилно. Бас ерөнхий редактор шулам эмгэнд хувилаад:
-Хүү минь, час хийсэн нэвтрүүлэг хий! Бид чамд найдаж байгаа шүү! аа-оо-уу-ауу… хэмээн муухай чарлана.
Миний бэлтгэсэн гайт нэвтрүүлгээс болж ерөнхий редактор хотын даргад дуудагдаж, дахин нэг бүдэрвэл суудлаасаа хусуулах сануулга авсан төдийгүй дээр доргүй яриа болж, хэл үг таталж, донсолж доргиж байлаа. Донсолгоо манай гэр бүл рүү ирэв. Төдөлгүй авгай ажилгүй болж, охин цэцэрлэгээсээ хасагдлаа. Аргагүй шүү дээ, авгай хотын тамгын газарт өрөө түрээслэн цайны газар ажиллуулж байсан юм. Харин намаржин хөөцөлдөж байж охиноо оруулсан цэцэрлэгийн эрхлэгч нь дулаан хангамжийн газрын даргын эхнэр юм санж. Яадгаа алдсан гурван амьтан уруу царайлж, гэртээ гиюүрч байтал ах орж ирлээ. Биднийг өрөвдөхөөр ирээгүй гэдэг нь түүний царайнаас илт.
-Муу ээжийн минь ТҮЦ-ийг буулгачихлаа. Чамаас болж байгаа юм хэмээн хашгирч, намайг хоёр сайн өшиглөөд, “Түй муу хэнхэг хог” гэж нулимаад хаалга саван гарав. Дараа нь хадам аав ирлээ. Уурласандаа нүүрний нь арьс чинэрч,
-Мунхаг амьтанд байр хөөцөлдөж, хотын даргаар гарын үсэг бараг л зуруулдгийн даваан дээр ингэж хэнхэглэдэг байна шүү. Заяа нь хаямар, насаараа айлын хармаа хэсмэр! гэж үглэнгээ эхнэрийн аягалж барьсан цайг миний нүүр рүү цацах нь уу гэлтэй далайснаа, буцаан шидээд гарч одлоо.
Тэр гайт явдлаас хойш аав ээж, ах дүүс, гэр бүлийнхэн маань амьтан хүнтэй хэл амаа ололцож, гэр орон, ахуй амьдралаа төвхнүүлэх гэсээр хэдэн жилийг авсан даа.
Би энэ жил Хурцбаатар нэрээ солиулж, Намуунбаатар болгосон. Өнөөх телевиздээ буцаж ороод, ажиллаж байна. “Хөлдүү хорооллын хөх дууль”-аа хийж, манаргаж явснаа бодвол “хэвлэлийн эрх чөлөө” гэдэг “нохой” үгний учрыг гадарлахтайгаа болжээ. Одоо би дулаан ашигласны төлбөрөө төлөөгүй эмээ нарыг чөлөөтэй шүүмжилж байгаа.